Gaziantep "Hayat'a Dair" Cami
Yarışma Projesi
Tür: Cami, Dini Yapı
Durum: Katılımcı
İşveren: İller Bankası A.Ş. , Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Lokasyon: Gaziantep, Türkiye
Ekip: Buğra Eser, Kerem Yeşildağ
Cami Üzerine | Tek Süs Cemaat
Günümüzde camiler, amacına hizmet etmeyen, eskinin başarısız örnekleri olarak anılıyor. Çünkü günümüz camileri, eski camilerin aksine, yapıldığı yer ve işlevine göre değil, görsel bellekteki yerlerini doldurmak üzere yorumlanıp, inşa ediliyorlar.
İslam dininde, caminin yapısal olarak net bir tasviri yoktur. Aksine, temiz olan her yer ibadet alanı olarak öngörülmüştür. İslam’ın genel ilkelerine dayalı olarak ta İslam süs ve gösterişten uzak, mütevazi, VASAT olmayı emreder.
İnanç Allah ile kul arasında gerçekleşen bir eylemdir, buna müteakip cemaatin ortak ibadet alanı olan camiler; günlük yaşantının ihtiyaçlarına yanıt veren, israftan ve dikkat dağıtmaktan uzak, inancı kuvvetlendiren mekanlar olmalıdır. Öyledir ki camilerin tek süsü, hizmet ettiği cemaat varsayılmalıdır., Kısacası, bulunduğu yörenin insanına ve yaşantısına cevap verebilmelidirler.Bu da kentlinin belleğini konu alan, 5 vakit namaz dışında da gereksinimlerini karşılayan bir mekan olmasına işarettir. Dolayısıyla bu konu, kent-cami ilişkisini ele almadan gerçekleşemez.
Kentsel Bağlama Eklemlenme | Bütün Olma
Kentsel nitelikte ilk hamle, kentliyi camiye getirebilme, erişim kolaylığı sağlamak üzerinedir. Çoğu hafızada kazınan 5 Vakte kısıtlı olma düşüncesinin ortadan kalkması hedeflenmiştir. Dolayasıyla ilk adım çevresiyle bağı kurmak üzere, farklı kot ve fonksiyonlardan sirkülasyon ağı oluşturmak olmuştur. Kuzey-Güney ekseninde Konut-Park, Doğu-Batı ekseninde ise küçük çarşı ve Kültür Alanı ile ilişkilendirilmiştir.
Çevre Parsellerle İletişim | Kullanım Maksimizasyonu
Farklı fonksiyonların bir ara kesiti olma düşüncesi, proje arazisini 4 farklı kotta, 4 farklı dilime ayırmıştır. Bu dilimlerde tanımlanan mekanlar, temas ettiği çevre parsellerle ilişkilendirilmiş ve bu doğrultuda her mekana yardımcı fonksiyonlar atanmıştır. Her alış, bu mekanlarla birlikte düşünülmüş, farklı şekilde yorumlanmıştır. Bu şekilde, bir kullanım maksimizasyonu öngörülmüştür.
Bahçe – Duvar geçirgenliği | Tasavvufun 4 kapısı
Camiler günümüzde bahçe duvarları içerisine hapsolmuştur. Kullanım maksimizasyonunu kendine ilke edinen bir proje için Cami – Bahçe-Kent ilişkisi önemli bir yere sahiptir. Burada, araziye erişim ön plandadır. Önerilen proje, bahçe duvarına, fonksiyon ve çevre ilişkilerini ön planda tutarak bir yorum getirmeyi hedefler. 4 farklı kot ve fonksiyondan, 4 farklı geçirgenlik tasavvufun 4 kapısı ile yorumlanmıştır.
Şeriat Kapısı
"Seninki senin, benimki benim" dir.
Şerihat Kapısı (Park) tarafından, kentli yeşil doku ile birlikte kesintisiz şekilde içeriye alınmıştır. Şeriat kapısında iman edip kuralları kabul etmek / algılama, görme, tanımaya yorumlanmıştır.
Tarikat Kapısı
"Seninki senin, benimki de senin"dir.
Asıl hedefe götürecek bir yola girip bu yoldaki düsturlarla ilerlemek.
Tarikat Kapısı ( Küçük Çarşı) tarafından, kentli, esnaf az geçirgen bir şekilde içeriye alınmış. Burada toplanıp muhabbet edecekleri, başkalarıyla tanışıp dostluklar kazanacakları öngörülmüştür.
Marifet Kapısı
"Ne benimki var, ne seninki."
Kalbin Allah’ın bilgisine ermesi, marifet kazanması.
Marifet kapısı ( Kültür Alanı) Tarafından, kentli kontrollü bir şekilde içeri alınmıştır. Kültür Alanı ile iletişim kurulmuş, burada çalışma ve okuma alanları kurgulanmış biraz daha dingin bir ortam kurulmuştur.
Hakikat Kapısı
"Ne sen varsın, ne ben, herşey O'dur!"
Hakikat Kapısı ( Konut) tarafından, kentli Tevekkül Alanı /Sessiz Alan gibi ara-sosyal mekanlar ile kontrollü bir şekilde Hayat’a hazırlanmıştır. Yol ve Konut Cepheleriyle iletişim kesilmiş, yalnızca Hayat ile beslenerek dış dünyadan izole edilmiş, kullanıcının iç dünyasına hitap edilerek Allah ile yalnız kalması sağlanmıştır.
Kentsel Bellek | Gaziantep Cemaati “HAYAT”
Tüm alınan bu kararlar cemaati ve kentliyi projeye çekmek içindir. Bu bağlamda buraya gelen cemaat, Gaziantep cemaati olacağından, onlara odaklı bir mekan yapmak amacıyla Gaziantep Ev Tipolojisi ve Yaşam stili, yapı şekillenmesinde başrol olmuştur.
Farklı kotlardan içeri alınan Gaziantep halkı ortak kot olan +3,00 kotunda Hayat’ta (İç Avlu ’da) toplanmıştır. Bütün mekanlar buraya akıtılmış, İbadet alanının bu mekân ile direkt iletişim kurması hedeflenmiştir.